Olimpiyat şampiyonumuz Mete Gazoz’un hastalığı, olimpiyat şampiyonu olmasının ardından yaptığı konuşmada gözlemlenen kekemelik ile ortaya çıkmıştır. Konuşma yaparken anlaşılan kekemelik durumu Mete Gazoz’un Tourette sendromu olma olasılığı da gündeme getirmiştir.
Başlıklar
Mete Gazoz Kimdir?
Milli sporcumuz Mete Gazoz, Türkiye milli takımında yer alan profesyonel bir okçudur. 2020 yılında Tokyo Olimpiyatları’nda finalde rakibi yenerek okçulukta altın madalya kazanmıştır. Ülkemizde okçuluk alanında altın madalya kazanan ilk sporcu olma niteliğini taşımaktadır. 8 Haziran 1999 tarihinde dünyaya gelen Mete Gazoz, yükseköğrenimine Bahçeşehir Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde devam etmektedir.
Mete Gazoz’un Hastalığı Nedir?
Milli okçu Mete Gazoz’un hastalığı, altın madalya aldıktan sonra yaptığı konuşma esnasında zorluk çekmesiyle dikkat çekmiştir. Olimpiyat şampiyonu olduktan sonra Paulo Coelho’ya verdiği cevap ile konuşma yapan Mete Gazoz’un konuşurken zorluk çektiği fark edilmiştir. Ailesi veya kendisi tarafından herhangi bir açıklama yapılmamış olmakla birlikte milli sporcumuz Mete Gazoz’un “akıcılık bozukluğu” veya halk arasındaki tabirle “kekeme” olduğu ya da bu durumun bir benzeri olan Tourette sendromu olduğu düşünülmektedir.
Mete Gazoz Kekeme Mi?
Mete Gazoz’un kekeme olması, ailesi veya kendisi tarafından yapılan bir açıklama olmadığı için olimpiyat şampiyonu olduğu dönemde yaptı konuşmaya bakılarak yapılmış bir tespittir. Tokyo Olimpiyatları’nda altın madalya aldığı zaman yaptığı konuşmada kekeme hastalığına benzer davranışlar göstermiştir. Mete Gazoz’un aynı zamanda Tourette sendromu hastası olabileceği de düşünülmektedir.
Tourette Sendromu Nedir?
Tourette sendromunun tanımı, kişinin çocukluk dönemlerinde başlayan ve bazı tiklerin sürekli olarak tekrarlanması şeklinde ortaya çıkan nörolojik bir hastalıktır. Tourette sendromuna sahip olan kişi, göz kırpma, dokunma gibi motor tikler ile bağırma, boğaz temizleme gibi vokal tikler sergiler. Tourette sendromu bir tür sinir sistemi bozukluğudur ve genetiktir. Hasta olan kişi çocukken Tourette sendromu ortaya çıkar ve 20’li yaşlara geldiği dönemde azalma görülür. Tourette sendromu, Fransız doktor Gerard Gilles de La Tourette tarafından 1985 yılında ilk kez tanımlanmıştır.
Tourette sendromu olan kişilerin zekasında herhangi bir problem yoktur yalnızca sinir sisteminde bazı sorunlar vardır. Bu hastalık kişinin ömrünü etkilemez ancak uzun yıllar boyunca devam eder. Hastanın sahip olduğu tikler, zaman zaman azalıp zaman zaman artış gösterebilmektedir. Hasta olan kişi göz kırpma, omuz silkme, hapşırma gibi fiziken görülebilir tikler sergileyebilmekle birlikte aynı zamanda aniden bağırma, değişik sesler çıkarma, küfür etme gibi konuşma biçiminde tikler de sergileyebilir. Tourette sendromuna sahip olan kişilerin birçoğu sosyal ortamda istemediği davranışlar sergilediğini düşündüğü için psikolojik olarak zor süreçler yaşamaktadır.
Ayrıca Krup Hastalığı Nedir? Bilgilerine bakabilirsiniz.
Tourette Sendromu Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tourette hastalığının belirtileri, kişide belirli tiklerin ortaya çıkması şeklinde görülür. Genellikle çocuk yaşta ortaya çıkar ve erkeklerde daha sık rastlanır. Kalıtımsal olarak aktarılan bir hastalıktır ve Tourette sendromu olan kişinin çocuklarında %50 oranında bu sendroma rastlanır. Nörobiyolojik bir hastalık olan Tourette sendromuna tanı konması, herhangi bir test veya tahlili ile mümkün değildir. Tourette sendromu tanısını, hastadan alınan anamnez ve klinik gözlemler ile uzman hekim muayane sonucu koymaktadır.
Kişinin sendrom belirtileri 18 yaşından önce ortaya çıktıysa, hastada birkaç tik aynı anda gözlemleniyorsa ve tikleri bir yıldan fazladır devam ediyorsa uzman hekim tarafından Tourette sendromu tanısı konulması yüksek ihtimal dahilindedir.
Tourette sendromuna sahip olan kişilerde ortaya çıkan tikler kompleks olarak gözlemlenmelidir ve bu tikler dönemsel olarak artar veya azalır. Söz konusu tikler motor tikler ve vokal tikler olarak ikiye ayrılır. Kişide gözlemlenebilecek motor tikler şu şekilde sıralanabilir:
- Göz kırpma ve devirme
- Başı sallama
- Kaş kaldırma
- Omuz silkme
- Başı ve boynu çevirme
- Havaya üfleme
- Nesneleri elleme ve koklama
- Dili dışarı çıkarma
- Yüz buruşturma
- Ayak vurma
- Yürüyerek daire çizme
- Yumruklama
- Dişleri sürtme
- Eğilme, çömelme, zıplama ve tekme atma
Tourette sendromu olan kişide gözlemlenebilecek vokal tikler ise şu şekildedir:
- Boğaz temizleme
- Öksürme
- Burun çekme
- Esneme
- Kekeleme
- Ekolalali (başkalarının çıkardıkları hecelerin, seslerin, kelimelerin veya hareketlerin tekrarlanması)
- Kopropraksi (müstehcen işaretler yapma)
- Palilali (aynı cümle veya kelimenin çok sayıda tekrarlanması)
- Palipraksi (aynı hareketlerin birçok defa tekrarlaması)
- Havlama, bağırma ve çığlık atma
Tourette sendromu olan kişilerde bu belirtilere ek olarak da dikkat dağınıklığı, hiperaktivite bozukluğu, obsesif komplasif bozukluk, depresyon, disleksi, okuma yazma problemleri ve bazı öğrenme güçlükleri görülebilmektedir.
Tourette sendromu olan kişilerin tedavisi, hastalığın şiddetine göre değişmektedir. Ufak tefek tiklere sahip olan kişilerin tedaviye gerek olmaksızın zamanla geçtiği gözlemlenmiştir. Ancak Tourette sendromu olan kişinin tikleri veya davranışları kompleks ve şiddetliyse mutlaka tedavi olması gerekmektedir. Hastanın tedavisi çoğu zaman ilaç ve davranışsal terapi biçimindedir. Tourette sendromu olan kişilerin psikolojik terapilerle ve çeşitli meditasyon teknikleriyle desteklenmesi gerekmektedir. Davranışsal tedavinin yetersiz kaldığı durumlarda ise ilaç tedavisi uygulanmalıdır. İlaç tedavisi sırasında kullanılan ilaçlar çoğunlukla klonidin, guanfasin, klonazepam ve çeşitli anksiyete ilaçlarıdır.
Mete Gazoz’un olimpiyat şampiyonu olduktan sonra yaptığı konuşmada kekeme biçiminde konuşmalar sergilemesi nedeniyle Tourette sendromu olabileceği düşünülmüştür. Kekemelik Tourette sendromuna sahip olan kişilerde gözlemlenen belirtilerden biridir.
