Başlıklar
Parkinson Hastalığı Nedir?
Parkinson hastalığı nedir? Parkinson hastalığının tanımı “1817 tarihinde j. Parkinson tarafından bulunan bir hastalık” şeklinde yapılır. Parkinson hastalığı yavaş ilerler ve beyin hücrelerinde büyük hasarlar meydana getirir. Genel olarak sinsi başlayan hastalığın belirtileri ilk evrelerde az olsa da zaman içerisinde sıklık kazanır. Beyinde dopamin üretiminden sorumlu bir bölge bulunur. Bölgeden yayılan dopamin sayesinde insanların hareketlerini kontrol etmesi mümkün olur. Dopaminin az salgılanması Parkinson hastalığına neden olur. Bu durumda bireylerde uyumsuz davranışlar, titremeler, akıcı olmayan hareketler meydana gelir.
Titreme ve uyumsuz hareketlere ek olarak kol ve bacaklarda tutukluk, uzuv ağrısı, sıkıntı hissi de Parkinson hastalığında oluşabilir. İnsanların erken tanı alması için zaman kaybetmeden muayene olması önerilir.
Parkinson Hastalığı Neden Olur?
Parkinson hastalığının nedenleri dendiği zaman akla doğrudan beyin hücreleri gelir. Nöronlar özel ismi ile bilinen bu hücreler dopamin üretiminden sorumlu tutulur. Dopamin sayesinde insanlar akıcı hareketler yapabilir. Dopamin salınımından asıl sorumlu kısım “substansiya nigra” alanıdır. Bu alandan hücrelerin kaybolması sonucunda dopamin miktarında azalma meydana gelir. Kayıp, bir anda olmaz ve uzun süreli oluşur.
Beyin hücrelerinin kaybı sonucunda beyinde yer alan kontrol mekanizmasında aksama meydana gelir. Hareketler yavaşlar, motor belirtiler akseder. Beyin hücrelerinde meydana gelen bu kaybolma durumu nöro dejenerasyon olarak adlandırılır. Parkinson hastalığında yer alan diğer nedenler şu şekilde ifade edilebilir:
- Çevresel faktörler,
- Zehirli kimyasallara maruziyet,
- Tarım, endüstri ya da kaynak işleri,
- Genetik faktörler.
Parkinson Hastalığında Beslenme Nasıl Olmalıdır?
Parkinson hastalığında besin tüketimi için aşağıda yer alan kurallara uyulması gerekir:
- Yemek öğünlerinin belirli zaman aralıklarında tüketilmesi önem arz eder.
- 2 ya da 3 saat aralıklar ile beslenilmesi gerekir. Aşırı besin tüketimi iyi sonuçlar doğurmaz.
- Kontipasyon sorunu yaşayan bireylerin meyvelerden ya da fasulye gibi lifli gıdalardan günlük 25 gr tüketimi yeterli olur.
- Bol sıvı tüketimi, hastalığın daha kolay atlatılmasına yarar sağlar.
- Kilo alımından kaçınmak, iyileşme sürecinde etkilidir.
- Parkinson genel olarak ileri yaşta görülür. Bu nedenle bireylerin her altı ayda bir kolesterol ve yağ düzeylerine baktırması önerilir.
- Sebze ve meyvelerin kararında tüketimi hastalığın semptomlarını azaltır.
- Gündüz tüketilen yiyeceklerde protein değeri düşük, akşam tüketilenlerde yüksek seçilmelidir.
- Meyve ve sebze tüketilmeden önce ilaç kalıntısının olmamasından dolayı hijyene dikkat edilmelidir.
- Ceviz, fındık gibi yağlı yemişler bağışıklık sistemini destekler.
- E vitamini tüketimi bu hastalığın etkilerini büyük oranda azaltır. Yeşil yapraklı sebzelerde ve buğdayda bu vitamin görülür.
- N6 grubu doymamış yağ asitleri yerine zeytinyağı tercih edilebilir.
Parkinson Hastalığı Genetik Midir?
Parkinson hastalığında genetik faktörler etki eder. Parkinson hastalığı özellikle birinci derece akraba olan anne, baba ya da kardeşte var ise görülme oranı yükselir. Genetik etkisi olan kişilerde bu hastalığın görülme yaşı daha da düşer. Genç insanlarda ortaya çıkan Parkinson ile diğer tüm Parkinson hastalarının oranı %5’tir.
Parkinson Hastalığı Evreleri Nelerdir?
Parkinson hastalığında evreler ve evrelerde meydana gelen belirtiler aşağıda yer alır:
- 1. Evre: Bu evrede görülen tüm belirti ve bulgular tek taraflı oluşur ve hafif derecededir. Bu nedenle herhangi bir özürlülüğe yol açmaz. Bir ekstremitede hafif titreme; mimik ya da duruş bozulmaları bu evrede olur.
- 2. Evre: Belirtiler bu evrede her çift taraflıdır. Az özürlülük hâli oluşur. Hem duruşta hem de yürüyüşte sıkıntılar meydana gelir.
- 3. Evre: Gövde hareketlerinin yavaşlaması, dengede bozulma ve düşme üçüncü evrede yer alır. Bazı durumlarda işlev bozuklukları gözlenir.
- 4. Evre: Belirtiler bu evrede şiddetli hale gelir. Hasta zorlanarak yürüyebilir. Hareketlerde bir katılaşma söz konusu olur. Titreme diğer evrelere oranla azalabilir. Bu hastaların yardım alarak yaşaması mümkündür.
- 5. Evre: Parkinson hastası bu evrede yatağa ya da tekerlekli sandalyeye bağımlıdır. Devamlı bakıma ihtiyacı vardır.
Ayrıca maymun çiçeği hastalığı nedir için tıklayınız.
Parkinson Hastalığına Ne İyi Gelir?
Parkinson hastalığının tedavisinde ilk aşama dopamin eksikliğini gideren ilaçlardır. Bu ilaçlara ek olarak takviye edici gıdalara da başlanır. Oral ilaçların uygulanması sırasında şu maddelere dikkat edilir:
- İlaçların doğru doz ve doğru saatte kullanımı,
- Hasta yakınlarının ilaçların isim ve görevlerini bilmesi,
- İlaçlardan beklenen etkilerin takip edilmesi,
- Dozların doktor kontrolünden geçirilmesi ve gidişata uygun olarak ayarlanması,
- Yan etkilerin görülmesine bağlı olarak önlem alınması,
- İğne ile uygulanan ilaçların cilt altına konarak bir pompa aracılığı ile yapılması,
- Karından açılan delik sayesinde verilen ilaçların hortum ya da pompa ile verilmesi.
Parkinson hastaları farklı egzersizlerden yararlanarak da fayda sağlayabilir. Parkinson hastaları için hazırlanan egzersizlerin hastaya yararları şu şekildedir:
- Yürümede oluşan titremelerin azalması,
- Motor fonksiyonların devamlılığının sağlanması,
- Spazmın çok büyük ölçüde azalması,
- Motor ve koordinasyon bozukluklarının düzeltilmesi.
Parkinson Hastalığı Nasıl Anlaşılır?
Parkinson hastalığında tanının konulabilmesi için ilk aşamada nörolojik muayene yapılır. Parkinson hastalığı gereken tetkiklerin yapılması ve sonuçların nörolog tarafından incelenmesi sonucunda anlaşılır.
Medicalpark parkinson hastalığı nedir için tıklayınız.